Podcast historyczny „Polenaktion. Historia w trzech odsłonach”
Na początku lat 30. XX wieku w Niemczech zamieszkiwało około 50 tys. Żydów polskiego pochodzenia. Opuścili oni odradzające się po latach niebytu państwo polskie po I wojnie światowej, w poszukiwaniu pracy i w nadziei, że docelowo wyemigrują do Stanów Zjednoczonych. Żydzi ze Wschodu nie byli w Niemczech mile widziani, ponadto
Podcast historyczny „Kamienie na macewach. Rzecz o żydowskich nekropoliach w Bytomiu”
Cmentarze z jednej strony stanowią i będą widocznym śladem po tych, którzy odeszli, z drugiej zaś opowiadają historię społeczności przez pryzmat imion i nazwisk wyrytych na macewach. Mają one w judaizmie status miejsc świętych, nienaruszalnych, w których najważniejsze jest to, co skrywa w sobie ziemia. Otaczane są czcią. Zapraszamy Państwa
Podcast historyczny „Nun, gimel, he i szin. Bączek żydowski”
Chanuka należy do najważniejszych, a zarazem najbardziej radosnych, świąt judaizmu. Obchodzona jest w okresie jesienno-zimowym, ma charakter ruchomy. Żydowskie święto świateł jest przepełnione głęboką symboliką i zwyczajami. Chanuka nie została opisana w Torze. Z tego względu wyznawcy judaizmu klasyfikują ją jako święto historyczne. W języku hebrajskim „chanuka” oznacza „poświęcenie”. Święto odnosi
Podcast historyczny „Max Tau. Bo warto wierzyć w ludzi…”
Jak mało kto Max Tau wierzył i propagował ideę pojednania między narodami. Urodził się 19 stycznia 1897 roku w Bytomiu, w rodzinie Nathana i Yulii, z.d. Julius. Miał brata Fritza i siostrę Friedel. Rodzinne miasto uwiecznił w autobiografii „Das Land, das ich verlassen muβte” (tłum. „Kraj, który musiałem opuścić”) oraz
Podcast historyczny „Kazimierz Moździerz. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”
Kazimierz Moździerz należy do grona ponad 7 tys. Polaków, którym nadano tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Powojenne losy związały tego wybitnego artystę z Bytomiem, a pochodził ze Lwowa. Urodził się 19 lutego 1918 roku. Był absolwentem Instytutu Sztuk Plastycznych, ukończył go już podczas trwania wojny. W 1942 roku pomógł wydostać
Podcast historyczny „Dolina Gmin. 3720 km na południe”
Bytom i Jerozolimę dzieli 3720 kilometrów. Dolina Gmin w Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu JAD Vashem w Jerozolimie to jedyny w swoim rodzaju i niepowtarzalny pomnik pamięci ofiar zagłady, który obejmuje niewiele ponad hektar powierzchni. Powstał, a wręcz wyrósł, z naturalnego podłoża. Inspiracją dla przygotowania tego miejsca był fragment
Oferta edukacyjna do wystawy „Życie zaklęte w kamieniu. Od bakterii do dinozaurów”
Oferta edukacyjna dla grup zorganizowanych Wszelkie informacje dodatkowe, w tym dotyczące rezerwacji terminów, można uzyskać w Dziale Edukacji: tel. 32 281 82 94, w. 127 Koszt udziału jednej osoby w lekcji muzealnej: 8 zł, w warsztatach: 14 zł Skąd się bierze zwierzę? │ lekcja muzealna Jeżeli weźmiemy pod uwagę wszystkie,
#MADEINBYTOM
Serdecznie zapraszamy na stronę www.madeinbytom.pl, gdzie znajdziecie wszystkie instytucjonalne podmioty kultury działające w Bytomiu w jednym miejscu! Strona jest porozumieniem, partnerstwem i inicjatywą oddolną jednostek kulturalnych – miejskich, marszałkowskich oraz uczelni i szkół artystycznych, którą zbudowano wspólnie. Ma ona na celu popularyzację i ułatwienie dostępu do instytucji, a tym samym do
Opis dzieła | Janusz Podoski, „Martwa natura z jabłkami”, ok. 1930
Wilhelm von Bode, znawca dawnego malarstwa holenderskiego, uważał, że istnieje w sztuce coś takiego jak przyporządkowanie poszczególnych motywów do konkretnego miejsca. Dla przykładu – malarze zamieszkujący Haarlem mieli tworzyć martwe natury, w których dominował temat wystawnych śniadań; w uniwersyteckiej Lejdzie do częstych miały z kolei należeć przedstawienia z książkami, przyborami
Opis dzieła | Jan Rubczak, „Morze”, olej na tekturze
„Był nieduży, o mocnej budowie, z nieco skośnymi oczami, czarnymi jak dwa węgielki. Nosił dość długie czarne włosy i miał wysokie czoło”. Tak zdaniem Hanny Krzetuskiej, studentki w Wolnej Szkole Malarstwa i Rysunku Ludwiki Mehofferowej, prezentował się Jan Rubczak, jeden z nauczycieli w tejże szkole. Artysta przeszedł do historii jako
Opis dzieła | Jan Stanisławski, „Przed zmierzchem”, olej, tektura
„Postać okazała, jak przysłowiowy szlachcic z Podola lub Ukrainy, twarz pełna i wesoła, ruchy swobodne – oto Stanisławski.” Tak o Janie Stanisławskim (1860–1907) pisał na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” Jan Zakrzewski, nie mogąc się jednocześnie nadziwić temu, że mężczyzna o tak „rozrosłej” posturze maluje nie tyle obrazy, ile raczej obrazki (ze
Odpowiedzi na pytania z wystawy „Od Darwina do banku DNA. Przyroda w Muzeum”
Gdzie na Górnym Śląsku można odnaleźć najbardziej pierwotną przyrodę? Trudno mówić o „pierwotnej przyrodzie” na Górnym Śląsku. Praktycznie wszystkie miejsca zostały tu w jakimś stopniu spenetrowane przez ludzi. Nawet tereny rezerwatów były eksploatowane w przeszłości, a to właśnie one najczęściej zachowują najbardziej pierwotne struktury i rzadkie gatunki organizmów. Czy jest
🌠 Niezbędnik wigilijny
NIEZBĘDNIK WIGILIJNY GRZYBY Grzyby w kulturze tradycyjnej traktowano jako niezwykłe – pochodziły bowiem z nieokiełznanej do końca przestrzeni, czyli lasu. W dawnych kulturach grzyby uznawane były za pokarm tajemniczy. Starożytni Egipcjanie uważali, że nie powinny być spożywane przez zwykłych ludzi, jedli je wyłącznie faraonowie. ZBOŻE W niektórych regionach Polski w
Opis dzieła | Jerzy Tchórzewski, „Zima”, 1981
To rzadki przypadek, nawet w skali światowej, by artysta, który zajmuje się malarstwem, z powodzeniem uprawiał również poezję. A tak właśnie jest w przypadku Jerzego Tchórzewskiego (1928–1999), który uchodzi za jednego z ważniejszych reprezentantów na arenie sztuki polskiej drugiej połowy XX wieku. Malarstwo i poezja to jednak nie jedyne dziedziny,
Opis dzieła | Karol Hiller, „Kompozycja heliograficzna”
W 1921 roku do Łodzi, po wielu latach nieobecności w tym mieście, tym razem na stałe, przybył Karol Hiller – młody, nieznany wówczas szerszej publiczności artysta. Jego rodzina przyjechała do stolicy rodzimego włókiennictwa z terenów Dolnego Śląska. Wraz z upływem czasu Hillerowie, którzy mieli niemieckie pochodzenie, ulegli spolonizowaniu. Karol, podobnie
Opis dzieła | Laura Siemieńska, „Gazeciarz warszawski”, ok. 1898
XIX wiek wielu kojarzy się z dynamicznym, niespotykanym wcześniej na tak wielką skalę postępem, oznaczającym w praktyce ogromny rozwój techniki, a co za tym idzie – także przemysłu. Nowe technologie, które zaczęto wtedy stosować, spowodowały w różnych częściach Europy lawinowy przyrost fabryk, hut i kopalń. Jednak ów postęp posiadał także
Opis dzieła | Witold Wojtkiewicz, szkic do obrazu „Wezwanie (Hołd)”, z cyklu „Ceremonie III”, 1908
„Pod drzewem siedzi nadąsana dziewczynka w białej sukience. Podparłszy obu łokciami głowę na kolanach, nie widzi nawet poselstwa (…)” – tak krytyk literacki Antoni Potocki opisywał fragment Wezwania, będącego jedną z prac Witolda Wojtkiewicza, która powstała w rok przed śmiercią artysty. Hołd (druga nazwa dzieła) w rzeczywistości pełnił rolę szkicu
20 czerwca po raz pierwszy obchodzimy Narodowy Dzień Powstań Śląskich
20 czerwca po raz pierwszy obchodzimy Narodowy Dzień Powstań Śląskich. Święto upamiętnia trzy powstania śląskie oraz rocznicę objęcia części Górnego Śląska przez Rzeczpospolitą w 1922 roku. 20 października 1921 roku Rada Ambasadorów Ligi Narodów zadecydowała o podziale górnośląskiego obszaru plebiscytowego pomiędzy Polskę i Niemcy. Po podpisaniu 15 maja 1922 roku
Boże Ciało
„Jaki dzień jest w Boże Ciało, takich dni potem niemało”. Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, czyli Boże Ciało, ustanowiona w XIII wieku przez papieża Urbana III, początkowo obchodzona była w Belgii. Natomiast w Polsce celebrowano ją od 1320 roku, zawsze w czwartek, jedenaście dni po Zielonych Świątkach. Dopiero w
Podcast historyczny „Co łączy tałes i flagę Izraela”
Tałes – prostokątny szal modlitewny wykonany z wełny, bawełny lub jedwabiu w kolorze białym, z granatowymi (symbolizującymi niebiosa) lub czarnymi poprzecznymi pasami o różnej szerokości wzdłuż boków. Zakładany jest przez Żydów, dorosłych mężczyzn, na głowę lub ramiona podczas modlitw porannych (szacharit). Zgodnie z nakazem zawartym w Księdze Liczb (15,37–41) i
Zielone Świątki
„Do Świętego Ducha nie zdejmuj kożucha i po Świętym Duchu chodź czasem w kożuchu”. Zielone Świątki, czyli święto zesłania Ducha Świętego na apostołów, są jednym z najstarszych, a zarazem największych świąt kościelnych, które pierwotnie łączono z Wielkanocą. Natomiast od IV wieku obchodzono je jako oddzielne święto pięćdziesiąt dni po Wielkanocy.
Opis dzieła | Zofia Rydet, „Arlekin” z cyklu „Mały człowiek”
„Dziecko – sto masek, sto ról zdolnego aktora. Naiwne i przebiegłe, pokorne i wyniosłe, łagodne i mściwe, dobrze ułożone i samowolne. W dziedzinie uczuć przewyższa nas siłą (…). W dziedzinie intelektu co najmniej nam dorównywa, tylko mu brak doświadczenia”. Janusz Korczak W 1961 roku Zofia Rydet, dziś uznawana za jedną
26 maja obchodzimy Dzień Matki!
Matka, mama, mamusia, mamuś, mamulka, matula, mateczka, mać, rodzicielka… To najważniejsza osoba w życiu prawdopodobnie każdego z nas. Forma „matka”, choć brzmi dość sucho i oficjalnie, faktycznie jest zdrobnieniem – pochodzi od staropolskiego wyrazu „mać” (które z kolei swój źródłosłów ma w słowiańskiej formie „mati”). W staropolszczyźnie „mać” ulokowała się
Opis dzieła | Mieczysław Janikowski, „Kompozycja 74”, ok. 1967, olej na płótnie
Czy sztukę abstrakcyjną da się polubić, a co ważniejsze – czy da się ją zrozumieć? Tak, zdecydowanie tak. Pod warunkiem jednak, iż naszym przewodnikiem w tej materii będzie Mieczysław Tadeusz Janikowski i jego twórczość. Mimo że malarz ten uchodzi za jednego z najwybitniejszych polskich abstrakcjonistów, początki jego działalności artystycznej wcale
Odpowiedzi na pytania z wystawy „Od Darwina do banku DNA. Przyroda w Muzeum”
Jaka była pierwotna fauna doliny Bytomki? Obecnie jest to trudne do określenia, nie posiadamy również szczegółowych wykazów na ten temat. Pierwotna fauna zróżnicowana była na pewno w zależności od typu środowisk, jakie towarzyszyły rzece, i z pewnością przypominała tę, z jaką spotykamy się przy podobnej wielkości ciekach. Dziś otoczenie Bytomki